Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης (Κρήτης)

Σε ένα από τα χτισμένα σε παραδοσιακή αρχιτεκτονική κτίρια των ξενοδοχειακών συγκροτημάτων Αρόλιθος (11ο χλμ. παλαιάς εθνικής οδού Ηρακλείου-Ανωγείων-Ρεθύμνου, κοντά στο χωριό Τύλισσος) λειτουργεί από το Νοέμβριο του 1999 ένα λαογραφικό μουσείο που σκοπό έχει να διασώσει τα αντικείμενα του λαϊκού πολιτισμού αυτής της γωνιάς της Κρήτης και μέσω των ξεναγήσεων και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που διοργανώνει, να τα κάνει γνωστά στους επισκέπτες και τους νεαρούς κατοίκους της περιοχής. Ο Αρόλιθος (όπως λέγεται στην Κρήτη η φυσική λακκούβα του βράχου που συγκεντρώνει το νερό της βροχής) καλύπτει μια έκταση 22 στρεμμάτων. Πρόκειται στην πραγματικότητα για ένα μικρό «χωριό» στο οποίο, εκτός από το ξενοδοχείο Α’ κατηγορίας και το εστιατόριο που περιλαμβάνει, ο επισκέπτης μπορεί να δει και να επισκεφθεί δύο παραδοσιακά πέτρινα σπίτια, ένα παραδοσιακό φούρνο με ξύλα, μία μικρή εκκλησία, ένα σιδεράδικο με όλο τον εξοπλισμό του στο οποίο περιστασιακά γίνεται επίδειξη κεραμικών και ασημικών, ένα υπαίθριο καφενείο και ακόμα ένα εργαστήριο συντήρησης έργων τέχνης και αντικειμένων ιστορικής σημασίας. Η πρώτη ενότητα εκθεμάτων του μουσείου που εκτίθεται σε καλαίσθητες ιδιόμορφες προθήκες, αποτελείται από αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως κεντήματα, πλεκτά και υφαντά, χρηστικά και διακοσμητικά σκεύη από χαλκό, ορείχαλκο και κασσίτερο, αντικείμενα από πορσελάνη και γυαλί και παραδοσιακά γυναικεία κοσμήματα. Εκτίθενται επίσης όπλα, εκκλησιαστικά είδη και εικόνες καθώς και μια συλλογή νομισμάτων από την οποία ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν αυτά που κυκλοφορούσαν στην Κρήτη μετά την ανακήρυξή της ως αυτόνομο κράτος το 1898 και μέχρι την δεκαετία του 1920. Στην συνέχεια μπορείτε να δείτε σε αναπαράσταση και διακοσμημένα με ένα πλήθος από έπιπλα και αντικείμενα πως ήταν το σαλόνι, η κρεβατοκάμαρα και η κουζίνα ενός αγροτικού σπιτιού στην Κρήτη στα μέσα περίπου του 20ύ αι. Εδώ εκτίθεται και ένας αργαλειός και ξύλινα εργαλεία υφαντικής. Την τρίτη ενότητα εκθεμάτων αποτελούν τα εργαλεία και τα προϊόντα των παραδοσιακών επαγγελμάτων του σιδερά, του σαμαρά, του γεωργού, του φανοποιού, του καλαθά και του ξυλουργού, του αγγειοπλάστη και του βαρελά. Περιδιαβαίνοντας τα σοκάκια αυτού του πρωτότυπου κρητικού «χωριού» θα συναντήσετε και μια σειρά κτισμάτων, όπως ένα εντυπωσιακό κυκλικό και χτισμένο αποκλειστικά και μόνο από πέτρα σπίτι βοσκού (μητάτο), ένα μικρό αλώνι και μια κρήνη. Κοντά σε αυτά υπάρχει και ένα καζάνι για απόσταξη ρακής (ρακιδοκάζανο). Αναπαράσταση αγροτικού σπιτιού (μέσα 20ου αι.) στο Μουσείο Αγροτικής Ιστορίας και Λαϊκής Τέχνης στην Κρήτη.